- Szczegóły
- Barbara Cieślar - Kurek
- Kategoria: Historia
- Odsłony: 3600
Początki szkoły są nierozerwalnie związane z funkcjonowaniem zakładów kuźniczych w Ustroniu. Mieszkańcy Ustronia doskonale wiedzą, że hutę założył w XVIII wieku książę saski, syn króla polskiego Augusta III. Już w początkach XX wieku miasto miało świetnych kowali, którzy pracowali w Zakładach Kuźniczych. W 1931 roku zatrudniono w nich absolwenta Politechniki Lwowskiej, mgr inż. Jana Jarockiego. Jemu przypadło w udziale przekształcenie zakładu i współdziałanie przy utworzeniu naszej szkoły.
Na potrzeby pracy w kuźni przyuczano do zawodu młodych chłopców z okolicznych miejscowości, ale dynamiczny rozwój przemysłu po II wojnie światowej wskazywał na zwiększoną i pilną potrzebę kształcenia technologów i kuźników przemysłowych. Kierownictwo Kuźni rozpoczęło starania o utworzenie technikum, które by zapewniło te kadry. Powołana komisja opracowała dokumentację dydaktyczno – wychowawczą dla przyszłych uczniów. Po zatwierdzeniu projektów programów nauczania przez Centralny Urząd Szkolnictwa Zawodowego, zezwolono na otwarcie w 1950 roku pierwszej klasy czteroletniego technikum kuźniczego. Była to jedyna w kraju szkoła kształcąca w tej specjalności. Szkoła otrzymała obecny budynek (wtedy była to ulica 1 Maja 12). Sam budynek szkoły stoi na bazie dawnej huty „Klemens” i część murów pamięta jeszcze tamte dawne czasy.
1 września 1950 roku, 50 młodych ludzi, po wcześniejszym uzyskaniu pozytywnych wyników z egzaminów wstępnych, stało się uczniami Technikum Mechaniczno – Kuźniczego Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego na wydziale kuźniczym. Po 4 latach nauki ukończyło go 25 techników – hutników. W kolejnych latach pracy szkoły zaczęto przyjmować do niej coraz więcej uczniów. Obok technikum istniała też Zasadnicza Szkoła Zawodowa i w późniejszym czasie obie te jednostki oświatowe zostały połączone w jeden zespół.
Od huty do szkoły - film opracowany i udostępniony przez Muzeum Ustrońskie.
Szkoła przekształcała się wraz z wprowadzanymi w późniejszych latach reformami i funkcjonowała pod różnymi nazwami:
- Technikum Mechaniczno – Kuźnicze Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego
- Technikum Mechaniczne Ministerstwa Przemysłu Maszynowego (od 1968r.)
- Zespół Szkół Technicznych Ministerstwa Przemysłu Maszynowego -po połączeniu z Zasadniczą Szkołą Zawodową (od 1971r.)
- Zespół Szkół Zawodowych Zakładu nr 3 w Ustroniu Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku – Białej (1976r-1977r.)
- Zespół Szkół Technicznych (od 1993r.)
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych od (od 2003r.)
- Zespół Szkół Technicznych (od 2016r.)
Szkoła kształciła w wielu zawodach, między innymi obróbka plastyczna, obróbka skrawaniem czy metrologia warsztatowa, dostosowując się do potrzeb rynku. Mimo ograniczonej bazy dydaktycznej - 9 sal lekcyjnych, po zaadaptowaniu budynków pofabrycznych huty „Klemens”, szkoła cieszyła się powodzeniem wśród uczniów z całego kraju. Dla młodzieży z innych regionów, chcącej się tu kształcić, starano się zapewnić miejsca w internacie. W wynajmowanych pomieszczeniach, początkowo w dość skromnych warunkach, mieszkało 40 uczniów. W niedługim czasie ówczesny dyrektor szkoły dr Alojzy Waszek, dzięki pomocy Kuźni – Ustroń, doprowadził do wybudowania nowoczesnego internatu (w 1954r).
W historii szkoły integralną jej częścią były warsztaty szkolne. Warsztaty były bogato wyposażone w potrzebny sprzęt do nauki poszczególnych zawodów.
Warsztaty od zawsze pełniły funkcje nie tylko dydaktyczne, ale również wychowawcze i produkcyjne. Szkolenia i zajęcia prowadzą do dziś nauczyciele zawodu, często z bardzo długim stażem pracy. W ramach zajęć warsztatowych organizowano też wycieczki do wielu zakładów pracy, gdzie uczniowie mogli zapoznać się warunkami pracy i zorientować się w możliwościach rynku. Obecnie część warsztatów, gdzie pracowały piece hutnicze, jest udostępniana zwiedzającym w ramach „Szlaku Techniki” i „Industriady”.
Jednocześnie Dyrekcja bardzo dużą wagę przykładała do dokształcania i poszerzania wiedzy pracujących w szkole pedagogów. Ta tendencja utrzymuje się do dziś i większość naszych nauczycieli może się pochwalić ukończeniem kilku kierunków studiów oraz stałym doskonaleniem swojego warsztatu. Wielu nauczycieli w historii szkoły otrzymywało wyróżnienia i nagrody za różnorodne działania innowacyjne i swoją pracę z młodzieżą.
W historii szkoły funkcję Dyrektora sprawowali:
- dr Alojzy Waszek (1950-1972)
- mgr Marian Żyromski (1972-1976)
- mgr inż. Bolesław Samsonowicz (1976-1984)
- mgr Antoni Sosiński (1984-1991)
- mgr Jan Szwarc (1991-1998)
- mgr Roman Tomica (1998-2003)
- mgr inż. Henryk Bujok (2003-2008)
- mgr inż. Ewa Matuszyńska (2008-2018)
- mgr Katarzyna Kałuża (2018 do nadal)
W 2019 roku, przygotowując się do jubileuszu 70-lecia szkoły, podjęto decyzję o wyborze patrona szkoły.
Dla szkoły branżowej I stopnia na patrona wybrano mgr inż. Jana Jarockiego. Na wniosek byłych Dyrektorów naszej Szkoły dla technikum na patrona został wybrany dr Alojzy Waszek.
Zobacz także: Jan Jarocki Alojzy Waszek
W gronie pedagogicznym wielu nauczycieli i pracowników wywodzi się z dawnych uczniów naszej szkoły. Jednocześnie przeglądając Księgę Pamiątkową wydaną z okazji 50 - lecia szkoły, można zauważyć, w jak wielu różnorodnych kierunkach kształcili się nasi absolwenci. To świadczy o tym, że zawsze ogromną wagę przykładano do wszechstronnego wykształcenia naszych uczniów. Ilość tych wspomnień świadczy też o tym, że nasi uczniowie dobrze się czuli w murach naszej szkoły i chętnie wracają do wspomnień młodości.
- Szczegóły
- Katarzyna Kałuża
- Kategoria: Historia
- Odsłony: 2856
dr Alojzy Waszek - film opracowany i udostępniony przez Muzeum Ustrońskie.
Alojzy Waszek urodził się 23 marca 1905 roku w Orłowej na Zaolziu.Na Zaolziu ukończył też szkoły ludowe w Porębie (1911 -1917). Uczęszczał do prywatnego gimnazjum realnego. W latach 1920 – 1924 był uczniem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego męskiego w Cieszynie – Bobrku. W dniu 17 czerwca 1924 roku złożył egzamin dojrzałości. W tym samym roku rozpoczął pracę jako nauczyciel.
Lata 1924 – 1939 to okres pracy nauczycielskiej w Kończycach Małych i Katowicach – Ligocie. W roku 1927 zdał egzamin z praktyki szkolnej i studiów zawodowych, co pozwoliło mu ubiegać się o stanowisko stałego nauczyciela w szkołach powszechnych. Od tej pory rozpoczyna długą karierę doskonalenia w tym zawodzie. Kończy liczne kursy nauczycielskie, zdobywa liczne specjalności. Dzięki nim staje się nauczycielem uniwersalnym. Ma między innymi prawo do nauczania chemii i fizyki, może być również bibliotekarzem.
W latach 1948 – 1952 studiuje zaocznie na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego, uzyskując tytuł magistra filozofii w dziedzinie pedagogiki społecznej. W roku 1966, w wieku 61 lat uzyskuje w tej dziedzinie stopień naukowy doktora w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach, a jego promotorem był rektor tej uczelni profesor Józef Pieter.
Po wojnie, 12 września 1945 roku z powierzenia Inspektoratu Szkolnego w Cieszynie zostaje nauczycielem w Szkole Powszechnej w Bładnicach Dolnych. Do 1947 roku był również nauczycielem Szkoły Powszechnej nr 2 w Ustroniu.
4 września 1946 roku dyrektor naczelny Towarzystwa Akcyjnego dla Fabryki Śrub i wyrobów Kutych Brvillier–Urban - inżynier Jan Jarocki powierza Alojzemu Waszkowi obowiązki zastępcy Kierownika Dokształcającej Szkoły Zawodowej Fabryki BiU w Ustroniu oraz zastępcy dyrektora Szkoły Przemysłowej. Od tego czasu rozpoczęła się bliska współpraca Szkoły i Fabryki dyrektorów Waszka i Jarockiego trwająca ponad 25 lat. Współpraca ta doprowadziła między innymi do powstania 1 września 1950 roku Technikum Kuźniczego, które później przemianowano na Technikum Hutnictwa, a w końcu na Technikum Mechaniczne. Dyrektorem nowo powstałego Technikum został Alojzy Waszek, który kierował zespołem opracowującym założenia programowe szkoły i doborem kadry nauczycielskiej.
Budynek Szkoły w obecnym kształcie powstał w 1950 roku na bazie murów i pomieszczeń fabrycznych po dawnej hucie Klemens. Trwająca przebudowa była, w dużej mierze, na „głowie” dyrektora Waszka. W pracach końcowych jak wspominał Waszek w wywiadzie udzielonym Gazecie Ustrońskiej (nr 30/1992) pomagała młodzież, a naukę uczniowie nowej szkoły rozpoczynali, gdy pracowali jeszcze murarze i malarze. W związku z napływem uczniów do nowej szkoły spoza Ustronia zaistniała konieczność budowy internatu (do tego czasu uczniowie mieszkali w dawnej „meblowni” późniejszej SAVI i w wilii „LOTOS). Udział dyrektora Waszka w tej inwestycji był znaczący – internat został przekazany do użytku już w 1954 roku. Rok 1972 to przebudowa części budynku obecnego Muzeum na sale lekcyjne, w związku z zwiększonym naborem uczniów dla potrzeb Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Prace te bezpośrednio nadzorował dyrektor Waszek.
Alojzy Waszek w znacznym stopniu wpłynął na poziom i prestiż szkoły. Cieszył się zasłużonym autorytetem wśród uczniów, nauczycieli oraz pracowników administracji. Jego decyzje (najczęściej poprzedzone dyskusją) wzbudzały aprobatę i powodowały udoskonalenie procesu dydaktyczno – wychowawczego oraz warunków nauki i pracy. Spełnianie zadań dydaktyczno – wychowawczych pod nadzorem dyrektora szkoły zmierzało do wszechstronnego rozwoju uczniów oraz kształcenia ich postawy moralnej. Przykładem tych działań może być wspomnienie (cytowane za księga pamiątkową str. 98) „zaproszenie do szkoły przedstawicieli Ambasady Amerykańskiej w Warszawie, którzy pokazali ekscytujące filmy z programu Apollo z lądowaniem na Księżycu w 1969 roku włącznie”.
(klikinj, aby powiększyć)
Wspomnienie o Alojzym Waszku, jakie ukazało sie w gazecie Ustrońskiej nr 5/2001
O sukcesach pedagogicznych świadczą osiągnięcia wielu absolwentów pełniących odpowiedzialne funkcje i zadania. Dyrektor Szkoły, jako doświadczony pedagog i nowator sztuki pedagogicznej, wpływał na podwyższanie kwalifikacji grona pedagogicznego, a szczególnie wiele uwagi poświęcał nauczycielom stawiającym pierwsze kroki w tym trudnym zawodzie. Z przyjaznym uśmiechem przychodził na liczne hospitacje, wykazując przede wszystkim zalety prowadzonej lekcji, zaś krytyczne uwagi poparte były merytoryczną i życzliwą radą. W okresie jego zarządzania ZST sukcesywnie wzrastał nabór uczniów rekrutujących się z całej Polski, którym umożliwiano wykształcenie techniczne lub zawodowe oraz zapewniano pobyt w nowopowstałym internacie.
Dr Alojzy Waszek związany z Zespołem Szkół Technicznych przez ponad ćwierć wieku, od samych jego początków aż do przejścia na emeryturę, wywarł niezaprzeczalny wpływ na rozwój szkoły kształcącej specjalistów w dziedzinie przemysłu kuźniczego i motoryzacyjnego. Znany jest również jako współtwórca ustrońskiego życia kulturalnego i społecznego oraz autor licznych opracowań z dziedziny pedagogiki i historii oświaty Ustronia. Jest autorem ponad 150 publikacji z dziedzin którymi się zajmował.
Alojzy Waszek był honorowany licznymi odznaczeniami państwowymi i resortowymi oraz związkowymi m. in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką Zasłużonego dla Województwa bielskiego i katowickiego, Honorową odznaką ZNP, Zasłużonego Działacza Kultury. Od 1997 roku był członkiem honorowym Macierzy Ziemi Cieszyńskiej.
W życiu prywatnym był przez 65 lat w związku małżeńskim z Franciszką z d. Husar, ur. W Ustroniu, również nauczycielką. Mieli dwie córki i syna, trzy wnuczki i trzech wnuków. Doktor Alojzy Waszek zmarł 25 grudnia 2000 roku, w wieku ponad 95 lat. Na miejscowym cmentarzy żegnała Go Rodzina oraz liczne grono Jego uczniów, nauczycieli i przyjaciół.
- Szczegóły
- Barbara Cieślar - Kurek
- Kategoria: Historia
- Odsłony: 3901
W naszej szkole zapadła decyzja, że chcemy wybrać patrona. Spośród trzech kandydatów wybraliśmy, w drodze głosowania, dr Jana Jarockiego. To jedna z osób, bez której nie byłoby naszej szkoły. Poniżej przedstawiamy jego krótką biografię, napisaną na podstawie dostępnych materiałów.
mgr inż. Jan Jarocki - film opracowany i udostępniony przez Muzeum Ustrońskie.
Jan Jarocki urodził się 16 kwietnia 1899 roku w Tarnowie. Jego rodzicami byli Piotr i Zofia Jaroccy. W 1926 roku ukończył Politechnikę Lwowską, na wydziale mechanicznym. Na praktyki zawodowe (4 lata) został skierowany do Fabryki Samochodów „Ursus” w Warszawie. Po ich ukończeniu w 1931 roku został głównym inżynierem w ustrońskiej fabryce Brevillier i Ska & A. Urban Synowie (Kuźnia w Ustroniu).
W 1935 roku otrzymał stanowisko dyrektora zakładu. W tym czasie dążył do rozbudowy i unowocześnienia swojego zakładu – Kuźni. Były to czasy, gdy Polska odradzała się po odzyskaniu niepodległości. Przeprowadził polonizację swojej fabryki – zastępował niemieckojęzyczny wyższy personel zakładu (np. inżynierów) osobami polskiego pochodzenia. To dzięki niemu wprowadzono język polski nie tylko do obiegu kancelaryjnego ale i codziennych rozmów.
Działał aktywnie nie tylko na polu zawodowym ale i społecznym. Był prezesem Polskiego Związku Zachodniego oraz zaangażował się w prace Towarzystwa Miłośników Ustronia.
Przed samym wybuchem II wojny światowej wyjechał z Ustronia do Lwowa, gdzie zatrudnił się jako robotnik, a następnie udał się do Warszawy, gdzie znalazł miejsce pracy w prywatnym zakładzie mechanicznym. Po zakończeniu działań wojennych wrócił do Ustronia, odtwarzać fabrykę. W maju 1945 roku objął na 5 lat stanowisko naczelnego dyrektora zakładu.
W latach 1950 - 1959 był dyrektorem technicznym Zakładów Kuźniczych. Po tym okresie, ze względów personalnych i politycznych, postanowił zrezygnować z pełnionej funkcji. Przez następne lata pracował dalej w Kuźni, ale na stanowisku doradcy oraz w Dziale Informacji Techniczno-Ekonomicznej.
Jan Jarocki był nie tylko specjalistą w zakresie kuźnictwa ale i rzeczoznawcą Stowarzyszenia Inżynierów i Mechaników Polskich. Pracując w Ustroniu chciał unowocześniać i ułatwia pracę swoim pracownikom. Jest autorem około 40 publikacji naukowych oraz kilku patentów (np. patent 34398 z 1950 r – sposób frezowania kluczy do śrub i urządzenie do wykonania tego sposobu).
Dzięki niemu powstała w 1938 r. w Ustroniu pierwsza klasa szkoły fabrycznej, kształcąca przyszłych pracowników dla Kuźni. Później szkoła ta działała jako Gimnazjum Przemysłowe (od 1946 roku). W 1950 r. na bazie tej placówki powstało Technikum Mechaniczno-Kuźnicze (dziś Zespół Szkół Technicznych przy ul. 3 Maja 15). Naszemu patronowi bardzo zależało na jak najlepszym kształceniu młodzieży i przygotowaniu do zawodu. Umiał się też dzielić wiedzą z młodzieżą. Jego współautorstwa jest podręcznik do nauki kuźnictwa (Piotr Wasiunyk, Jan Jarocki, Kuźnictwo i prasownictwo, Wydawnictwo: PWSZ, Warszawa 1969). Podręcznik ten był wznawiany kilkakrotnie, co pokazuje, jak ważną i potrzebną pracę wykonał dr Jarocki.
W 1968 roku przeszedł na emeryturę, co nie oznaczało rezygnacji z aktywności zawodowej. Pracował jeszcze w ustrońskim Oddziale Instytutu Obróbki Plastycznej w Poznaniu w charakterze adiunkta.
Zatroszczył się również o spuściznę historyczną zakładu, dla którego poświęcił zawodowe życie. Bardzo zabiegał o utworzenie działającego do dziś Muzeum Hutnictwa i Kuźnictwa (obecnie Muzeum Ustrońskie przy ul. Hutniczej 3).
Z małżeństwa z Pelagią z domu Flanc miał dwoje dzieci – syna Jana i córkę Annę. Jan Jarocki zmarł 4 czerwca 1980 r. a jego grób znajduje się na cmentarzu katolickim w Ustroniu.
Biografia powstała głównie dzięki materiałom udostępnionym przez wieloletnią kierownik Muzeum Ustrońskiego p. Lidię Szkaradnik, oraz dzięki uprzejmości p. Bożeny Kubień. Poza tym wiele informacji o dr Janie Jarockim można znaleźć w Bibliotece Miejskiej w Ustroniu.
Są to np.:
- J. Chlebowczyk, Dwa wieki Kuźni, Wydawnictwo Śląsk, , Katowice 1972,
- Opr. L. Szkaradnik, Kuźnia Ustroń 1772-2008. Dzieje zakładu, ludzi i miasta. Ustroń 2011,
- Księga pamiątkowa. 50 lat Technikum Mechanicznego w Ustroniu,
- Kalendarze ustrońskie,
- Pamiętniki ustrońskie.